کاربردها، عوارض جانبی و نکات مصرف قرص ناپروکسن
قرص ناپروکسن یکی از داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) است که به طور گسترده برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده میشود. این دارو از طریق مهار تولید برخی مواد شیمیایی به نام پروستاگلاندینها عمل میکند که در ایجاد درد و التهاب نقش دارند. در ادامه به کاربردها، عوارض جانبی و نکات مهم در مصرف ناپروکسن میپردازیم.
۱. کاربردهای قرص ناپروکسن
ناپروکسن برای درمان انواع مختلفی از شرایط پزشکی تجویز میشود که شامل موارد زیر است:
الف) دردهای عضلانی و اسکلتی
این دارو به طور معمول برای تسکین دردهای عضلانی، دردهای ناشی از رگ به رگ شدن، کشیدگی عضلات و صدمات ورزشی تجویز میشود.
ب) آرتروز و روماتیسم مفصلی
ناپروکسن به کاهش التهاب و درد در بیماران مبتلا به آرتروز (اُستئوآرتریت)، روماتیسم مفصلی، و سایر بیماریهای التهابی مفاصل کمک میکند.
ج) دردهای قاعدگی
بسیاری از زنان از ناپروکسن برای کاهش دردهای ناشی از قاعدگی یا دیسمنوره استفاده میکنند. ناپروکسن با کاهش انقباضات عضلات رحم، درد را تسکین میدهد.
د) سردرد و میگرن
ناپروکسن در برخی موارد برای کاهش سردردهای شدید یا حملات میگرنی تجویز میشود.
۲. نحوه عملکرد قرص ناپروکسن
ناپروکسن با مهار آنزیمهای سیکلواکسیژناز (COX-1 و COX-2) تولید پروستاگلاندینها را کاهش میدهد. پروستاگلاندینها مواد شیمیایی هستند که نقش مهمی در ایجاد التهاب، درد و تب دارند. با کاهش تولید این مواد، ناپروکسن به کاهش علائم درد و التهاب کمک میکند.

۳. عوارض جانبی ناپروکسن
ناپروکسن مانند بسیاری از داروهای دیگر ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. برخی از عوارض شایع و جدی آن عبارتاند از:
الف) عوارض گوارشی
مصرف ناپروکسن ممکن است منجر به تحریک معده، سوءهاضمه، سوزش معده و حتی زخم معده و خونریزی دستگاه گوارش شود. این مشکلات به ویژه در افرادی که سابقه مشکلات گوارشی دارند یا به مدت طولانی از این دارو استفاده میکنند، بیشتر مشاهده میشود.
ب) عوارض قلبی و عروقی
ناپروکسن ممکن است خطر بروز عوارض قلبی مانند حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد، به خصوص در افرادی که به مدت طولانی از آن استفاده میکنند یا سابقه بیماریهای قلبی دارند.
ج) حساسیتها و واکنشهای پوستی
در برخی از افراد ممکن است واکنشهای آلرژیک از جمله خارش، راشهای پوستی، کهیر و در موارد شدیدتر واکنشهای آلرژیک شدید مانند آنژیوادم یا شوک آنافیلاکسی رخ دهد.
د) عوارض کلیوی
استفاده طولانیمدت از ناپروکسن میتواند عملکرد کلیه را مختل کند و در موارد نادر به نارسایی کلیوی منجر شود. این خطر به ویژه در افراد مسن یا کسانی که بیماریهای کلیوی دارند بیشتر است.
۴. نکات مهم در مصرف ناپروکسن
الف دوز مصرفی
دوز مصرف ناپروکسن باید دقیقاً طبق تجویز پزشک یا بر اساس دستورالعمل موجود در بستهبندی دارو مصرف شود. به طور کلی، برای بزرگسالان دوز ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیگرم دو بار در روز توصیه میشود. برای دردهای شدید، ممکن است پزشک دوز بیشتری را تجویز کند، اما در هر صورت نباید بیش از دوز توصیهشده مصرف شود.
ب) مصرف با غذا
برای کاهش عوارض گوارشی، توصیه میشود ناپروکسن همراه با غذا یا یک لیوان شیر مصرف شود. همچنین مصرف با داروهای مهارکننده اسید معده ممکن است به کاهش خطر زخم معده کمک کند.
ج) تداخلات دارویی
ناپروکسن ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد. برای مثال، مصرف همزمان آن با داروهای ضد انعقاد خون (مانند وارفارین) یا سایر داروهای NSAIDs ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد. همچنین افرادی که از داروهای فشار خون، داروهای کلیوی، یا داروهای ضد التهابی دیگر استفاده میکنند، باید قبل از مصرف ناپروکسن با پزشک خود مشورت کنند.
د) احتیاط در مصرف طولانیمدت
مصرف طولانیمدت ناپروکسن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. خطر بروز عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی و قلبی در مصرف طولانیمدت افزایش مییابد.
۵. مصرف ناپروکسن در دوران بارداری و شیردهی
استفاده از ناپروکسن در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه سوم بارداری توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث مشکلاتی برای جنین شود. همچنین در دوران شیردهی باید با احتیاط مصرف شود و بهتر است با پزشک مشورت گردد.
۶. نتیجهگیری
ناپروکسن یکی از داروهای مؤثر در کاهش درد و التهاب است که در شرایط مختلفی مانند آرتروز، دردهای عضلانی، و دردهای قاعدگی تجویز میشود. با این حال، مانند هر داروی دیگری، مصرف ناپروکسن نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد، به ویژه در افرادی که دارای بیماریهای زمینهای هستند یا از آن به مدت طولانی استفاده میکنند. بنابراین، مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک و با رعایت دقیق دستورات مصرف انجام شود.